Da su Fondu rada, uoči ovogodišnjih lokalnih izbora, Glavni grad i ostale izborne opštine bile prioritet prilikom isplate radničkih otpremnina, potvrđuje podatak da je samo u martu u tim gradovima za oko 750 radnika isplaćeno blizu milion i po eura, što je 74 odsto od sume od dva miliona koja je realizovana u tom mjesecu, pokazuju podaci Istraživačkog centra MANS-a.
Tako je za preko 300 radnika podgoričkih preduzeća u martu isplaćeno oko 600 hiljada eura, i to radnicima bivšeg „Titeksa“, „GK Titograda“ i INIS „Marko Radović“. Istovremeno je 450 radnika iz osam izbornih gradova, odnosno Bijelog Polja, Berana, Rožaja, Danilovgrada, Plava, Bara, Pljevalja i Kolašina, dobilo blizu 870 hiljada eura.
Istraživački centar MANS-a ranije je objavio da je u prva tri mjeseca ove godine, odnosno u susret lokalnim izborima, Fond rada „upumpao“ čak 87 odsto ukupnih sredstava, koje je imao na raspolaganju za čitavu 2014. godinu, odnosno 3,7 miliona eura od opredijeljenih 4,3 miliona.
Otpremnine je dobilo 1.944 radnika, od čega je u januaru 260 hiljada potrošeno za isplatu 135 radnika, dok je u februaru za 755 radnika obezbijeđeno blizu 1,5 miliona eura, a u martu je Fond za čak 1.054 radnika isplatio dodatnih dva miliona eura.
Podaci dostupni Istraživačkom centru MANS-a za mart, pokazuju da je, nakon Podgorice, najviše otpremnina isplaćeno radnicima u Beranama, odnosno svoje tranziciono pravo ostvarilo je 165 radnika. Takođe, otpremnine je dobilo 89 radnika iz Pljevalja, zatim 80 radnika Danilovgrada, 40 radnika Bijelog Polja, kao i po 20-tak radnika Kolašina, Plava i Rožaja.
Istraživačkom centru MANS-a nijesu dostupni podaci o isplatama otpremnina po pojedinačnim preduzećima za februar ove godine, kada je Fond rada po osnovu otpremnina isplatio blizu 1,5 miliona eura. Naime, Fonda rada je odbio zahtjev MANS-a po osnovu Zakona o slobodnom pristupu informacijama da dostavi listu preduzeća, čijim su radnicima date otpremnine.
Ako je suditi prema praksi „upumpavanja“ novca Fonda rada izbornim opštinama, što naročito ilustruje primjer Glavnog grada, za pretpostaviti je da su i u februaru najveći iznosi isplaćeni upravo radnicima podgoričkih preduzeća, ali i ostalih gradova u kojima će se 25. maja održati izbori.
Takođe, podaci Istraživačkog centra MANS-a pokazuju da je u prošloj godini na nivou Podgorice, najveći dio otpremnina isplaćen uoči predsjedničkih izbora, kada je obezbijeđeno 327 hiljada eura za 170 radnika, što predstavlja 75 odsto ukupne sume koja je prošle godine data radnicima podgoričkih preduzeća.
Posmatrano po mjesecima, isplate su počele odmah po raspisivanju izbora i u januaru 2013. godine je izdvojeno blizu 80 hiljada eura za 41 radnika, da bi u dva ključna mjeseca za predsjedničke izbore, odnosno februaru i martu bilo isplaćeno preko 200 hiljada eura za ukupno 112 radnika. U izbornom aprilu isplatu po ovom osnovu dobilo je novih 17 radnika.
Dokumentacija dostupna MANS-u pokazuje da je od maja do kraja 2013. godine svega 56 radnika ostvarilo ovo pravo i za njih je izdvojeno nepunih 108 hiljada eura. Kada je riječ o firmama, najveći broj otpremnina je isplaćen radnicima „Titexa“, „GK Titograda“, „Ratara“, „Jugobanke“.
Tokom afere „Snimak“ otkriveno je da je isplata radničkih otpremnina jedan od mehanizama koje Demokratska partija socijalista koristi za uticaj na birače na terenu, odnosno za ostvarivanje što veće političke koristi kroz konstantnu zloupotrebu državnih resursa.
Ovo istraživanje je urađeno uz podršku Evropske Unije i Ministarstva inostranih poslova Švajcarske. Sadržaj istraživanja predstavlja mišljenje MANS-a i ne odražava stavove donatora.
DPS uvećao sredstva Fonda
Upravo zahvaljujući DPS-u budžet Fonda rada za ovu godinu je čak tri puta veći u odnosu na 2013. godinu, kada je za otpremnine bilo opredijeljeno 1,3 miliona eura. Naime, Predlogom Budžeta za 2014. godinu Fondu je bio opredijeljen iznos od 1,3 miliona, ali su poslanici DPS-a amandmanski djelovali i uvećali tu sumu na 4,3 miliona eura.
S obzirom na činjenicu da je za prva tri mjeseca već isplaćeno 3,7 miliona eura, očigledno je da je Fondu za isplatu radnika koji su proglašeni tehnološkim viškom do 23. avgusta 2008. godine, za preostalih devet mjeseci tekuće godine ostalo da isplati samo oko 550 hiljada eura.
Uoči vanrednih izbora Podgorici dali dva miliona
U septembru 2012. godine, udarnom predizbornom mjesecu za vanredne parlamentarne izbore, Fond rada je radnicima podgoričkih preduzeća isplatio nepuna dva miliona eura, što je predstavljalo 70 odsto više nego u svim ostalim mjesecima te godine.
Naime, u januaru 2012. godine otpremnine u Podgorici su dobila 124 radnika, a u februaru samo dva radnika, kojima je ukupno isplaćeno skoro 250 hiljada eura. U narednih pet mjeseci, odnosno od marta do avgusta isplaćeno je 289 radnika podgoričkih preduzeća kojima je odobreno oko pola miliona eura, dok je u avgustu isplata izvršena za samo jednog radnika.
Već u septembru Fond rada je „upumpao“ blizu dva miliona eura, pa je 1.010 radnika dobilo otpremnine. Od toga je najveća suma opredijeljena za 594 radnika fabrike „Titex“ kojima je isplaćeno 1,1 miliona eura, zatim 169 radnika „GK Titograda“ koji su dobili gotovo 330 hiljada eura, 47 radnika fabrike „Marko Radović“ dobilo je oko 90 hiljada eura, a za 32 radnika „Jugobanke“ isplaćeno je nepunih 32 hiljade eura.
Takođe, u septembru su otpremnine isplaćene i za 26 radnika „Ratara“, 20 radnika „Gradskog saobraćaja“, 13 radnika autoremonta „Osmanagić“ , devet radnika firme „Atex Montenegro“, osam radnika „Tehnomarketa“, dok je svoje „tranziciono“ pravo ostvario i dio nekada uposlenih u firmama „Obnova“, „Jugopromet“, „Agrokombinat“, „PTT standard“, „Investbanka“, „Invest inženjering“, te „Jugomont holding“, zaposleni u Agrozajednici Crne Gore, „Banci za razvoj“, kao i po jedan radnik u još četrdesetak podgoričkih preduzeća.
Već u oktobru 2012. godine, nakon završetka vanrednih parlamentarnih izbora, samo je 15 radnika u Glavnom gradu dobilo otpremnine, dok je u novembru i decembru ukupno isplaćeno svega 16 radnika, što dovoljno navodi na sumnju da se u septembru radilo o predizbornim isplatama.
