MANS je danas Odboru za politički sistem, pravosuđe i upravu i Odboru za praćenje primjene zakona i drugih propisa od značaja za izgrađivanje povjerenja u izborni proces Skupštine Crne Gore podnio inicijative kojima se traži hitno zakazivanje sjednica tih radnih tijela povodom problema koji je nastao otkrivanjem činjenice da lične karte crnogorskih građana nisu biometrijske, a da po zakonu, samo sa biometrijskom ličnom ispravom može da se glasa.
Naime, Zakon o izboru odbornika i poslanika u članu 80 jasno i nedvosmisleno propisuje da birač “svoj identitet dokazuje biometrijskom ličnom kartom ili pasošem” i definiše da birač ne može glasati bez podnošenja dokaza o svom identitetu, odnosno bez biometrijske lične karte ili pasoša.
Ovakvo zakonsko rješenje plod je višemjesečne skupštinske debate, koja je imala za cilj da izgradi povjerenje građana u izborni proces i da definiše mehanizme koji bi smanjili nezakonit uticaj na izborni proces i slobodnu volju građana. Upravo zbog toga, Skupština je u zakonu definisala da se glasanje može izvršiti samo uz biometrijsku ličnu kartu ili pasoš, jer se radi o dokumentima koje je neouporedivo teže falsifikovati u odnosu na one koji nisu biometrijski.
Ipak, sada je jasno da je takva odluka Skupštine jednim dijelom bila bazirana i na netačnim informacijama koje su dolazile od ministarstva unutrašnjih poslova, koje ni u jednom trenutku nije Skupštini niti javnosti dalo informaciju da naši građani nemaju biometrijske lične karte. Tako, ne samo institucije sistema već i svi crnogorski građani, godinama su od strane MUP-a dovođeni u zabludu da imaju lične karte koje je veoma teško falsifikovati, sve dok francuski eksperati, prije nekoliko dana, nisu dali konačnu potvrdu potvrdu da to nije slučaj.
Eksperti iz renomirane francuske kompanije „Safran“ saopštili su da naše lične karte nisu biometrijske, već maltene obične plastične, nakon čega tu činjenicu više niko nije sporio, uključujući i ministra unutrašnjih poslova koji je 2007. godine bio zadužen za nabavku novih ličnih karata i pasoša, Jusufa Kalamperovića.
Ipak ovi argumenti nisu bili dovoljni da Državna izborna komisija prije dva dana povede ozbiljnu debatu i da nađe rješenje koje nije suprotno Zakonu o izboru odbornika i poslanika. Umjesto toga, oni su političkim odlučivanjem donijeli Mišljenje kojim suspenduju zakonske odredbe koje obavezuju birače da se identifikuju biometrijskom ličnom kartom ili pasošem, čime su dodatno ugrozili zakonitost i legitimitet izbornog procesa.
Zbog toga, smatramo da je hitno potrebno da se skupštinski odbori pozabave ovim problemom i da definišu adekvatno rješenje koje neće ugroziti integritet izbornog procesa i koje će omogućiti da se izbori sprovedu na zakonit način. Zato smo od Odbora za politički sistem, pravosuđe i upravu koji je matični odbor za Zakon o izboru odbornika i poslanika i Odbora za praćenje primjene zakona i drugih propisa od značaja za izgrađivanje povjerenja u izborni proces inicijativom zatražili da hitno organizuju sjednice na ovu temu. Na tim sjednicama, prema našem predlogu, razmotrilo bi se sporno mišljenje DIK-a i donijele adekvatne preporuke i zaključci kojima bi se obezbijedila zakonitost izbornog procesa.
Pozivamo oba skupštinska odbora da hitno održe sjednice, da zauzmu stav povodom problema koji je nastao zbog činjenice da crnogorski građani nemaju biometrijske lične karte, a da su im one potrebne da bi po zakonu mogli da glasaju i da ovaj problem riješe na zakonit način.
Vuk Maraš
Direktor Monitoring programa
